Rüstem Polat
Dil Seçimi

Teknik Terimler

Kelime Anlamı Açıklama
afterflame afterflame Yanma kaynağının uzaklaştırılması sonrasında yanmanın devam etme sürecidir.
afterglow afterglow Yanmanın sona ermesi sonrası malzemede devam eden kızgınlıktır. Damlamanın olmadığı dutrumlarda ise, alev çekildikten sonraki süreçtir.
aging/degradation/deterioration yaşlanma/bozunma Isı ve ışık etksiyle yapıda oluşan kimyasal veya fiziksel değişikliklerdir. Malzemenin özelliklierini kaybetmesine sebep olan temel unsurdur.
alloys/blends alaşım/karışım Bir veya birden fazla polimerin karışımıdır. Kimyasal bağlanmadan daha çok bir mekanik karışımdır.
amorphous/semi-crystalline amorf (düzensiz) /yarı-kristal Termoplastik mazemeler soğurken zinciler belirli bir düzene girerler.Zincirlerin birbiri üzerinde girmiş oldukarı bu düzenli bölgelere kristal bölgeler denir. Amorf malzemeler bu yapıyı oluşturamayanlardır, yani kristalleşemezler ve dağınık yapıda kalırlar
anisotropic/isotropic anisotropik Anisotropi, malzemede akış yönündeki değerlerin, diğer eksene göre farklılık göstermesidir. Isotropik malzemelerde özellikler, plastik iç yönelmelerinden bağımsızdır.
annealing şartlandırma Malzemelerin ısıtma sonrası belli bir sıcaklıkta bekletilmesi ve sonrasında belli bir hızla soğutulmasıdır. Bu uygulama, kalıplamadaki iç gerilmeyi azaltır.
antioksidant antioksidant Plastik malzemeleri ortam oksijeninden kaynaklanan bozunmalara karşı koruyan kimyasal katkılardır.
antistatik/antidust antistatik Antistatik malzemeler, plastik malzeme içine kompound yöntemiyle karıştırılan veya daha sonra yüzeye kaplama şeklinde uygulanan kimyasal ajanlardır. Malzemede yüzey direncini düşürerek, muhtemel statik elektriklenmeyi önler. Buda tozların
ball hardness bilya sertlik Boyutları tanımlı bilyanın kullanımıyla, belli yük altında plastiğin sertliğini tayin etme yöntemidir. 358 Newtonluk kuvvetin 30 saniye süresince uygulansı sonucu oluşan batma miktarıdır ve N/mm2 cinsinden ifade edilir.
ball pressure test bilya baskı testi Isı ve basınç altında malzemenin özellikleirin sürdürüp sürdürmediğinin kontrolüdür ve oluşan deformasyonun ölçümüdür. Parçanın minimum 125 dereceyi sağlaması gerkir.
blooming/plate-out kusma Blooming, kaydırıcı yada plastifiyanların yüzeye toplanmsıdır, plate-out ise, enjeksiyon prosesi süresinde stabilizant yada diğer katkıların ayrışması ve meyal yüzeylere yapışmasıdır.
brittleness/ductility/toughness kırılganlık Çekme grafiğinde, sert çıkışlı, düşük uzama değerli ve yield değeri çok düşük yada hiç olmayan malzemeler kırılgan olanlardır. Ductile olanlarda ise ilk eğim daha düşük ve doğrusal yapıdan sapma gösterir, ayrıca belirgin bir k
bulk density/ bulk factor bulk yoğunluk Bulk densite, malzemenin kalıplanma öncesi taşıma formundaki yoğunluğudur, bulk faktörü ise, kalıplanmış malzeme yoğunluğunun, bulk yoğunluğa bölünmesidir
cold flow soğuk akma Tg de veya altındaki sıcaklıkta, malzemenin yük altındaki deformasyonudur.
composite kompozit İki yada ikiden fazla farklı malzemenin bir bağlayıcı ile bir arada bulunduğu katı ürünlerdir.
compounding kompound Uygu katkıların polimer içerisine katılma prosesidir. Uygulamaya yönelik, beklenen kritik özelliklerin elde edilmesi için yapılır.
creep creep/akma Yük altındaki malzemenin zamana bağlı olarak gösterdiği deformasyondur.
cross linking kroslink Polimer zincirleri arasıdanki güçlü kovalent bağlardır. Sadece yüksek sıcaklıklarda kırılabilir.
crystallisation temperature kristalizasyon sıcaklığı Yarı kristal plastiklerde kristallerin oluştuğu sıcaklıktır.
CTE/CLTE CTE/CLTE Isıtılan yada soğutulan malzemede, birim sıcaklıktaki boyutsal genleşme mikarıdır.
decomposition temperature bozunma sıcaklığı Moleküler yapıların kırıldığı ve bozunmanın başladığı sıcaklıktır.
density/specific gravity yoğunlu/spesipik gravite Yoğunluk, 23 derecede birim malzemenin kütlesidir, specific gravity ise, 23 deredece belli kütledeki malzeme hacminin aynı sıcaklıkta ve aynı hacimdeki su yoğunluğuna olan oranıdır. Yoğunluk=specific gravity x 0.99756 , kullanılan relative
dimensional stability boyutsal kararlılık Sıcaklık ve nem gibi şartlarda malzemenin boyutlarını ve şeklini muhafaza etme özelliğidir.
DSC and DTA DSC,DTA Yarı kristal plastiklerin termak özelliklerli için kulanılan analitik yöntemlerdir. Her iki yöntem de de bilinmeyen polimer bilinen bir referansa karşı değerlendirilir. DSC aynı zamanda amorf polimerlerin bozunması sürecindeki endotermik ve
DTUL and HDT HDT Plastik malzemelerin termal özelliklerini tespit etmek içim kullanılır. Belli test şartlarında ve belli bir yük altında malzemenin esneme mikatarı tespit edilir. Bu değer ne kadar yüksek olursa, malzemenin kullanm sıcaklığıda o derece yük
elastic modulus elastik modül Çekme grafiğinde, çekme kuvetinin uzamaya olan oranıdır. Elastik modül, bazende Young Modül olarak ifade edilir.
elongation uzama Çekme kuvveti altındaki uzama miktarıdır ve % olarak ifade edilir. Çekme testinde ifade edilen kopma uzaması, kopma gerçekleşmeden önce malzemenin gösterdiği uzama mikarını belirler.
flame retardant yanmazlık Alev yayılmasını engelleyen, yavaşlatan veya durduran kimyasak katkı yada yüzeysel olarak uygulanan ürünlerdir. Katkılar polimerizasyon sırasında kimyasal olarak bağlanan yada daha sonra plastiğe eklemek süretiyle kullanılır.
Flexural modulus/tensile modulus eğme modülü /çekme modülü Eğme modülü, uygulanan kuvvetin bükülmeye olan oranıdır. Malzemenin stifliği hakında bilgi verir. Çekme modülüde aynı amaçla kullanılır, uygulanan kuvvetin uzamaya olan oranıdır ve genelde eğme modülünden daha doğru sonuçlar verir.
flexural strenght eğme kuvveti Eğme testinde uygulaman maksimum kuvvettir.
foaming köpürme/köpük Malzeme yapısında bulunan katkıların, ısı yada basınç etkisisyle gözenekli yapılar oluşturmasıdır. Ağırlık azaltmak amaçlı kullanılan yöntemlerden biridir.
glass transition temperature Camsı geçiş sıcaklığı (Tg) Amorf polimerlede ve yarı kristral polimerlerin amorf bölgelerindeki faz geçişidir. Bu geçiş, akışkan yada elastiki yapıdan nisbeten daha sert ve kırılgan bir yapıya geçiş aralığıdır.
gloss parlaklık Yüzeydeki düzgünlük ve ışık yansıtma özelliğidir. Malzemedeki parlaklığın ölçümüdür.
hardness sertlik Malzemelerin sertliği, çizilme veya batmaya kaşı olan direnç ile belirlenir. Sert bir batma ekipmanının standart şartlar altında malzeme yüzeyinde bırakmış olduğu batma oranına göre sertlik ifade edilir.
homopolymer homopolimer Tek tip monomerden üretilmiş olan plastiklerdir
impact strength darbe kuvveti Numuneyi kırmak için gerekli olan enerji miktarıdır ve toplam enerjinin parça kesit alanına bölünmesiyle hesaplanır. Numune çentiksiz yada çentikliolabilir. Çentikli numunede kesit alan, çentik alt kısmında hasaplanır.
impact/izod/charpy darbe/izod/charpi Malzemenin çarpan yük direncine olan dayanımıdır. İzod ve charpy, çentik yapısı ve test yapma şekliyle birbirinden ayrılırlar. Çentikli test çok daha kritiktir çünkü kırılmanın başlangıcını oluşturur.
internal stress iç stres Tasarım yada proses özelliklerinden kaynaklanan iç yapıdaki gerilme kuvvetlerdir.
ISO ve ASTM ISO ve ASTM ISO testlerinin yapılması tekrar edebilen sonuçlar alınmasında ve numune hazırlanması konusudan kolaylıklar sağlar. Testlerdeki tekrar edilebilirlik, polimerik malzemeler arasında karşılaştırma yapılmasında daha çok yardımcı olur.
light fastness ışık haslığı Malzmede direkt atmosferik şartlara maruz kalmadan ışığa karşı gösterdiği renk direncidir. Bu özelliğiyle, ışık haslığı atmosfer direnci ile aynı şey değildir.
LIO oksijen indeksi Yanmanın gerçekleşmesi için gerekli olan minimum oksijen/nitrojen konsantrasyonudur.
melt temperature erime sıcaklığı (Tm) Yarı kristal polimerlerde kristal fazın kaybolduğu sıcaklıktır. Yarı kristal polimerler, belirğin erime sıcaklığına sahipken, amorf polimerlerde beli bir sıcaklık yerine geniş bir geçiş aralığı mevcuttur.
migration migrasyon Katkıların, plastik malzemeden bir başka temas eden malzemeye geçmesidir.
mould shrinkage kalıp çekme Kalıp ile kalıplanmış parçanın birbirine olan boyutsal farkıdır.
needle flame iğne alevi Elektrikli aletlerde, küçük bir alev kaynağının etkisini simule eden test yöntemidir
pyrolysis piroliz Oksizejsiz ortamda sıcaklık altında gerçekleşen kimyasal bozunmadır.
refractive index kırılma indeksi Malzemeden ışık geçmesi sırasında göstermiş olduğu sapmadır
release agent kalıp ayırıcı Kalıp yüzeyine uygulanan yada malzeme içine katılan, kalıplanmış ürünün kalıptan ayrılmasını kolaylaştıran katkılardır.
rigidity sertlik, gerginlik Eğilmeye olan dirençtir.
softening range yumuşama bölgesi Plastik malzemenin katı halden yumuşak hale geçişteki sıcaklık aralığıdır.
softening temperature yumuşama sıcaklığı Belli yük altında belli bir deformasyonun ölçüldüğü sıcaklıktır.
specific heat özgül ısı Bir gramlık malzemenin sıcaklığını bir derece artırmak için gerekli olan enerji miktarıdır (Cp)
stabiliser stabilizatör, koruyucu Plastik formulasyonlarında , malzemenin işleme ve kullanımı sırasında özelliklerini muhafaza etmesi için eklenen koruyucu katkılardır.
tensile strength çekme kuveti Plastiği belli bir miktarda uzatmak için uygulanması gereken kuvvet miktarıdır. Ne kadar yüksek olursa malzeme kadar sağlam demektir.
terpolymer terpolimer Üç ayrı monomer birleşimi sonucu oluştrumuş olan polimerdir. Örnek : ABS
thermal conductivity ısı iletkenliği Malzemenin belli bir kalınlık yada mesafede ilettiği ısının ölçülmesidir. Ne kadar yüksek olursa ısı iletkenliği o derece yüksek demektir.
thermal expansion ısısal genleşme Sıcaklık değişimiye birlikte boyut veya hacimdeki değişmedir
thermal stability ısısal kararlılık Isı ile etkileşimde, malzemenin bozunmaya karşı gösterdiği direçtir
TPE TPE Sert ve yumuşak bölgelerin bir arada olduğu moleküler yapılardır.
tracking traking Yalıtkan malzeme üzerinde, belli bir mesafede bulunan elekrotlar arasında, oluşan safszılığa bağlı olarak meydana gelen yük atlamasıdır. Kullanılan elektrolit çözelti, elektrotlar arasında iletken bir yol oluşmasına sebep olur. Kristal
UL UL 1894 yılında kurulmuş , son kullanıcı güvenliği açısından plastik malzemleri test eden bir Amerikan kuruluşudur.
VDE VDE Elektrik ve Elektronikteki Alman standardır.
viscoelasticity viskoelastik Malzemenin uygulanan şartlar sltında hem akışkan hemde elastik özellik sergilemesi özelliğidir.
viscosity, MFR/MFI, MVI, MV akışkanlık Viskosite malzemenin akmaya karşı gösterdiği dirençtir. MFR, tanımlanan şartlarda akan malzemenin ağırlık cinsinden mikatrıdır, MFI ve MFR aynı kavramlardır. MVR, akan malzeme miktarının hacim cinsinden ifade edimesidir, MVI ve MVR aynı
volume resistivity hacimsel direnç Malzeme hacmine bağlı olarak uygulanan potansiyel enerji farkıdır
warpage çarpılma/sehim Enjeksiyon prosesinde veya diğer işleme şeklillerinde, oluşan içi gerilmelere bağlı olarak parça yapısında meydana gelen bozulmadır.
water absorbtion/moisture absorbtion su emme / nem tutuculuk Belli şartlar altında tutulan nem miktarıdır. Parça direkt suya daldırılabilir veya belli bir nemde bekletilebilir. Belli nemli bir ortamda bekletme işlemine nem tutma denir.
yellowing sararma Isı, ışık, kimyasalar, atmosferik oksijen sebeiyle malzeme yapısında oluşan renk değişimidir
yield point verim noktası Çekme testinde, kuvvet değişmeden uzmanın gerçekleştiği noktadır. Bu noktada uygulanan kuvvet, maksimum kuvvetten daha düşük olabilir. Bazı malzemelerde verim/yild noktası oluşmaz.


Referanslar

İletişime Geç